คำมูล หมายถึง ถ้อยคำคำเดียวที่ใช้เพื่อการสื่อสาร หรือใช้พูดจากันทั่วไป อาจจะเป็นคำที่มีมาแต่เดิม ซึ่งเรียกว่าคำไทยแท้ หรืออาจจะเป็นคำที่มาจากภาษาอื่น ๆ เช่นภาษาบาลี สันสกฤต เขมร จีน ชวา อังกฤษ ฯลฯ และใช้กันเป็นที่แพร่หลายแล้ว คำมูลมีลักษณะสำคัญดังนี้

1.เป็นคำที่มีพยางค์เดียว หรืออกเสียงครั้งเดียว ที่มีความหมายในตัวเอง ซึ่งได้แก่ คำไทยแท้ เช่น พ่อ แม่ พี่ น้อง ดิน น้ำ ลม ไฟ เดิน เล่น ขี้น ลง อ้วน ผอม แข็ง หนา บาง ยืน เหนือ ใต้ ออก เข้า แมว หมา นก ช้าง เรือ ป่า เขา ฯลฯ

คำเหล่านี้ถ้ามีตัวสะกดจะตรงตามมาตรา

2.เป็นคำหลายพยางค์ หรือ คำที่ออกเสียงหลายครั้งแต่มีความหมายเดียว ถ้าหากแยกพยางค์ออกจากัน แล้วแต่ละพยางค์จะไม่มีความหมารย หรือถ้ามีก็จะไม่เหมือนเดิม

ซึ่งจะมีทั้งที่เป็นคำไทยแท้ เช่น มะระ กะทิ ตะร้า กระท่อม จิ้งหรีด มะละกอ ตุลุมพุก สะระแหน่ ทะมัดทะแมง ละล่ำละลัก กระฉับกระเฉง เป็นต้น